ĐÔI GIÒNG TƯỞNG NIỆM
CỐ GS NGUYỄN NHƯ CƯƠNG
Nguyễn Đức Du

Kính thưa quí vị quan khách
Kính thưa anh chị em đồng môn QGHC và thân hữu

Hôm nay là ngày Lễ Tưởng Niệm các cố giáo sư và cựu sinh viên Quốc Gia Hành Chánh (CSV/QGHC) đã quá vãng. Nhân dịp này chúng tôi xin có đôi giòng tưởng niệm về cố giáo sư Nguyễn Như Cương vừa từ trần ngày 22/05/2009 vừa qua, vì GS Cương là một trong những vị GS thâm niên nhất của học viện QGHC (HVQGHC) và có rất nhiều kỷ niệm với các GS và SV/QGHC.

Cố GS Nguyễn Như Cương sinh ngày 01/08/1925 tại làng Thượng Cốc, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương Bắc Việt thuộc giòng họ danh sĩ Nguyễn Quí Tân tức Nghè Tân; là đồng nghiệp, đồng hương Cốc Chắm thân thiết và đồng tuế với GS Nguyễn Khắc Nhân mà vừa qua các CSV/QGHC liên bang và NSW có đến thăm nhân ngày Lễ Nhớ Ơn và Tưởng Niệm năm nay.Trường QGHC được thành lập năm 1952 tại Đà Lạt theo kiểu mẫu của trường QGHC Pháp (ENA) chuyên đào tạo các Quận Trưởng cho chính phủ Việt Nam Cộng Hoà, được Tổng Thống Ngô Đình Diệm cho di chuyển về thủ đô Sài Gòn và nâng lên thành HVQGHC trực thuộc Phủ Tổng Thống. Tổng Thống VNCH cử GS Tiến Sĩ Công Pháp Vũ Quốc Thông đương kim chủ tịch quốc hội và Bộ Trưởng Y Tế + Xã Hội kiêm nhiệm chức vụ Viện Trưởng HVQGHC đã nói lên sự ưu ái đặc biệt của Tông Thống Diệm dành cho HVQGHC.

GS Vũ Quốc Thông xuất thân Tri Huyện đậu Tiến Sĩ Công Pháp là thày của các GS Nguyễn Như Cương và Nguyễn Khắc Nhân tại truờng Luật đã đảm nhiệm chức vụ VT/HVQGHC mười năm liền từ 1953 tới 1963. GS Nguyễn Như Cương và GS Nguyễn Khắc Nhân đều là Giảng Sư tại Trường Luật theo GS Thông làm GS/HVQGHC từ năm 1956. GS Cương đã từng được ông Cố Vấn Ngô Đình Nhu tín nhiệm cử làm chủ bút Nguyệt San Quê Hương thay thế cho GS Nguyễn Cao Hách đi công cán ngoại quốc. Bài tham luận “Hiện tượng chậm tiến” của GS Cương đăng trên Quê Hương đã gây được sự chú ý lớn lao của công luận. Đầu năm 1961 GS Cương được chánh phủ VNCH cử sang Pháp dự thi Tiến Sĩ Kinh tế học.

Tại Pháp ông rất vui mừng được ở chung phòng với các GS Nguyễn Khắc Nhân và Lê Đình Nho. Còn GS Nguyễn Văn Bông thì đã đậu Tiến Sĩ Công Pháp và đang theo học lớp luyện thi Thạc Sĩ vừa làm phụ khảo tại Đại Học Luật Khoa Paris, cuối tuần nào cũng ghé thăm GS Cương và Nhân tại nhà Số 6 đường Cassette Paris.Cuối năm 1961 GS Cương đậu Tiến Sĩ Kinh tế và về nước tiếp tục giảng dạy tại HVQGHC. Đến tháng 11/63 GS Nguyễn Văn Bông được bổ nhiệm làm Viện Trưởng HVQGHC thay thế GS Vũ Quốc Thông và ngỏ ý mời người bạn thân là GS Nguyễn Như Cương nắm Phó Viện Trưởng nhưng GS Cương không nhận.

Dịp nầy GS Bông cũng tâm sự cùng ông là được Trung Tướng Nguyễn Khánh chủ tịch Hội Đồng Quân Lực nhờ soạn thảo Hiến chương Vũng Tàu 20/08/1964.Trong Ban Giảng Huấn HVQGHC GS Cương đặc biệt hay nhắc đến một GS lớn tuổi là Đốc Phủ Sứ Bùi Quan Ân. Ông thuộc gia đình đại điền chủ tại Sa Đéc, du học Paris đậu Cử Nhân Luật khoa trở về nhập ngạch Đốc Phủ Sứ. Đại Tướng Trần Thiện Khiêm khi còn là Trung Úy đã từng là tùy viên của GS Ân khi ông giữ chức vụ Tỉnh Trưởng Vĩnh Long. Sau ông sang ngành ngoại giao và rời chức cố vấn toà đại sứ VNCH tại Hoa Kỳ về Phủ Tổng Thống.

Nhưng ông xin chuyển sang làm giáo sư HVQGHC cho được tự do thoải mái hơn. Ông xin hồi hưu sang Pháp sinh sống và mất tại Paris năm 1969 vì bạo bệnh.Cùng dạy kinh tế học với GS Cương tại HVQGHC có GS Nguyễn Duy Xuân đậu Ph.D về kinh tế tại Mỹ về nước năm 1958 được mời làm Bộ Trưởng Kinh Tế. Sau nầy là Viện Trưởng Viện Đại Học Cần Thơ và bị chết trong tù cải tạo tại miền Bắc Việt Nam. Niên khoá 67-68 GS Cương là Khoa Trưởng đầu tiên trường Kinh Tế Thương Mại Đại Học Minh Đức mà Viện Trưởng là LM Bửu Dưỡng. Ngoài ra GS Cương còn giảng dạy về kinh tế tại trường Cao Đẳng Quốc Phòng, đại học Cần Thơ và trường Chính Trị Kinh Doanh Đà Lạt.GS Vũ Quốc Thúc Thạc Sĩ Kinh Tế Paris ngôi sao bắc đẩu về kinh tế của VNCH, Thống Đốc Ngân Hàng QGVN là thầy dạy của GS Cương đã tận tình nâng đỡ từ giới thiệu với GS Gaston Leduc nhận làm chánh chủ khảo luận án Tiến Sĩ cho GS Cương tại Pháp, đến việc cử GS Cương làm Đổng Lý Văn Phòng Quốc Vụ Khanh đặc trách kinh tế từ năm 68 đến 71.

GS Thúc bị kẹt tại VN sau 30/4/75 và đã được người bạn học cũ cùng khóa Thạc Sĩ Kinh Tế là GS Robert Barre vừa được cử làm Thủ Tướng Pháp năm 1978 đã bổ nhiệm GS Thúc dạy tại đại học Paris và can thiệp cho xuất ngoại sang Pháp. Năm 1973 con đường tham chánh của GS Cương còn được nối dài với hơn một năm làm Tổng Ủy Phó Kế Hoạch Quốc Gia (ngang hàng thứ trưởng) cho ông Phạm Kim Ngọc Tổng Ủy Trưởng Kế Hoạch một thứ siêu Tổng Trưởng được xếp ngang hàng Phó Thủ Tướng, đề điều hợp toàn ngành kinh tế + tài chánh. Năm 1974 lại theo ông Tổng Ngọc sang làm Phó Tổng Giám Đốc Ngân Hàng Nông Doanh VN cho đến ngày mất nước.Sau 30/4/75 GS Cương bị kẹt lại Sài Gòn và mãi đến cuối năm 1981 mới được sang đoàn tụ với các con tại thành phố Aachen Đức Quốc.

Năm 1984 GS Cương sang Anh Quốc viếng thăm BS Trần Kim Tuyến trùm mật vụ thời Đệ Nhất Cộng Hoà được BS Tuyến cho biết là ông thoát được mgày 29/4/75 là nhờ điệp viên Phạm Xuân Ẩn đẩy vào cửa hậu đã sập quá nửa của toà Đại Sứ Mỹ qua đám TQLC Mỹ giữ của.Vì lý do sức khoẻ suy yếu, suốt thời gian sống tại Đức GS Cương đã từ chối không sang Pháp tiếp tục dạy học theo sự giới thiệu của GS Vũ Quốc Thúc mà vui hưởng tuổi già với con cháu tại Aachen.

GS Nguyễn Như Cương mất tại thành phố Aachen Đức Quốc ngày 22/05/09 nhằm ngày 28 tháng Tư âm lịch năm Quí Sửu vừa qua hưởng thọ 85 tuổi.
Trân trọng kính chào và cám ơn quý vị đã lắng nghe./-

Nguyễn Đức Du