BÙI ĐẮC DANH -14 -NGỦ ẤP -KHÔNG PHẢI NẰM ẤP./-TCL

Ngủ Ấp

Bùi Đắc Danh, 2018

            
Đầu năm 1971, từ SÀI GÒN, chân ướt chân ráo lên tỉnh HẬU NGHĨA nhận nhiệm sở làm việc. Ngày đầu tiên, sau khi làm xong thủ tục trình diện và giấy tờ hành chánh, tôi đi một vòng Tòa Hành Chánh chào hỏi, làm quen các cấp chỉ huy và nhân viên. Buổi chiều ngày thứ nhì, đang lang thang trong Tòa Hành Chánh thì một đàn anh cho hay tối nay đi ngủ ấp. Lòng còn vương vấn SÀI GÒN mà nghe chuyện ngủ ấp, chắc là ly kỳ lắm. Thấy vậy, đàn anh mới giải thích là đệ chưa có chức vụ, nhưng ngủ ấp là công việc mà sau nầy đệ sẽ phải dính líu nhiều trong việc tổ chức, điều phối, nhất là khi đảm nhiệm chức vụ phó quận trưởng. Đàn anh khuyến khích tôi nên tham dự công tác ngủ ấp tối nay vì đây là dịp học việc một cách thực tế. Vậy là sau bửa cơm chiều hôm đó, tôi cuộn mền vô túi xách, tập tểnh theo phái đoàn tỉnh đi công tác ngủ ấp. Khi đoàn xe sắp khởi hành, tôi mới biết phái đoàn sẽ xuống Đức Hòa (Tỉnh Hậu Nghĩa có bốn quận: Đức Hòa, Đức Huệ, Củ Chi và Trảng Bàng). 

Được biết trong những năm qua, tỉnh HẬU NGHĨA đã tổ chức nhiều lần ngủ ấp ở khắp bốn quận. Địa điểm ngủ ấp đêm ấy là một trường học nằm ở một ấp ngoại vi của xã Đức Hòa. Sau khi đến nới, tôi nhận thấy có nhiều công việc để tổ chức đêm ngủ ấp: sắp xếp phiên họp, cách đi lại trong đêm... và nhất là vấn đề an ninh bên trong và bên ngoài địa điểm ngủ ấp. Tôi dự thính buổi họp của phái đoàn tỉnh với các viên chức quận và xã ấp sở tại. Nhờ vậy, tôi được biết phái đoàn tỉnh gồm các cấp chỉ huy quân sự và hành chánh của tỉnh kể cả các ty chuyên môn ngoại thuộc – đầu não của tỉnh. Sau một đêm khó ngủ vì lạ người, lạ cảnh, tôi theo phái đoàn trở về tỉnh sáng hôm sau.

            

Chừng ba tháng sau, tỉnh lại tổ chức ngủ ấp. Lúc nầy tôi là quản đốc trung tâm huấn luyện và tu nghiệp, nên tôi là thành viên của phái đoàn. Địa điểm ngủ ấp: xã Thái Mỹ thuộc quận Củ Chi, nằm cách quốc lộ số 1 hai cây số. Muốn đến xã Thái Mỹ phải dùng lộ 7 (mà bấy lâu nay chỉ còn như một con đường mòn lớn) lần theo phía trong của xã Phước Hiệp về hướng tây. Xã Thái Mỹ còn giáp ranh xã An Tính (Quận Trảng Bàng) và xã Tân Mỹ (Quận Đức Huệ) nên thường là nơi ẩn nấp của Việt cộng với cứ địa Bàu Công. 

Trên đường đi, tôi ngồi ở phía sau xe vận tải nhẹ cùng với các trưởng ty khác và đến nơi khi trời chưa tắt nắng. Xe chưa ngừng hẳn trước một trường tiểu học được chọn làm nơi hội họp, thì nhiều loạt súng AK của Việt cộng nổ về hướng đoàn xe của tỉnh. Lập tức các giới chức quân sự chỉ huy nổ súng chống trả và tiếng AK im bặt. Điều cần ghi nhận là không có một sự hoảng loạn nào trong phái đoàn. Tôi còn nhớ khi nghe nổ súng, các viên chức dân sự phóng mình ra khỏi xe và nằm rạp tránh đạn, trong khi tôi lớ ngớ trèo qua bửng xe bước xuống đất. Lần đầu tiên tôi ra tiền tuyến. Trật tự vãn hồi sau đó thì trời vừa tối. Ông tỉnh trưởng cho mời các giới chức quân sự, hành chánh tỉnh, quận và các viên chức xã ấp sở tại vào họp trong một phòng học. Sau lời chào hỏi và khai mạc của ông tỉnh trưởng, phòng 2 tiểu khu trình bày tình hình địch, phòng 3 tiểu khu cho biết việc bố trí lực lượng đối phó và phòng thủ xã Thái Mỹ và vùng lân cận. Sau đó các ty sở giải đáp các thắc mắc và đưa ra cách giải quyết những công việc còn tồn đọng tại xã và quận. Xã cũng nêu lên nhu cầu củng cố vị trí phòng thủ (xin cấp kẽm gai, cọc sắt...) và cần san lấp các chỗ trũng trên lộ 7 dẫn vào xã. Ông tỉnh trưởng chỉ thị các ty chuyên môn giải quyết và trình sau khi công việc hoàn tất. Phần tôi chỉ trình bày khóa huấn luyện sắp tới và nhắc các viên chức xã ấp được chỉ định nhớ tham dự khóa huấn luyện.

            Cuộc họp diễn tiến chừng nửa giờ thì có nhiều tràng súng AK nổ vang dội về phía trường học. Lực lượng an ninh bên ngoài phản ứng chống trả hữu hiệu làm im tiếng AK sau chừng mười phút nổ súng. Trong khi đó, nơi phòng họp, ông tỉnh trưởng vẫn bình thản ngồi trên bàn chủ tọa và các giới chức vẫn ngồi yên tại chỗ tiếp tục cuộc họp dưới ánh sáng của hai đèn dầu “Manchson”. Sau cuộc họp, phái đoàn ngủ tại trường học. Tình hình êm cho tới sáng hôm sau và phái đoàn trở lại tỉnh HẬU NGHĨA.

        

Hai lần ngủ ấp nói trên đã cho tôi nhiều hiểu biết và kinh nghiệm. Sau nầy tôi không phải lo lắng lúng túng khi phụ giúp ông quận trưởng và viên chức xã ấp tổ chức công tác ngủ ấp cho phái đoàn Tỉnh. Đầu năm 1972, đang lo giải quyết công văn, giấy tờ trong văn phòng quận Củ Chi thì ông quận trưởng cho hay tối nay tỉnh ra quận Củ Chi ngủ ấp. Địa điểm được chọn là trường tiểu học ấp Tân Thông thuộc xã Tân An Hội (xã quận lỵ). Ấp nầy giáp ranh với xã Tân Phú Trung (cũng thuộc quận Củ Chi) nhưng tại chỗ giáp giới có một trục giao liên của Việt cộng đi từ Bàu Giả (phía đông quốc lộ số 1) băng qua quốc lộ để tiến về đồng bưng kinh Thầy Cai (phía tây quốc lộ số 1) mà xâm nhập xuống Đức Hòa, Hóc Môn và ngược lại. Được thông báo, ông xã trưởng TÂN AN HỘI trình diện ông quận trưởng nhận chỉ thị và gặp tôi sau đó để thảo luận thêm các chi tiết cho việc tổ chức ngủ ấp, vấn đề nào mà xã cần nêu lên trong cuộc họp tối nay cũng như sắp xếp chỗ ngủ, đi lại, ăn uống, vệ sinh... tại nơi ngủ ấp. Vài viên chức xã và tôi tháp tùng đoàn xe của quận và chi khu Củ Chi đến địa điểm trước để chuẩn bị phòng họp và bố trí an ninh. 

Trời sắp tối khi phái đoàn tỉnh đến nơi. Ông quận trưởng hướng dẫn ông tỉnh trưởng đi quan sát chung quanh trường học đồng thời thảo luận thêm kế hoạch an ninh phòng thủ̉ cũng như chương trình buổi họp. Sau khi các đơn vị trách nhiệm an ninh trình báo đã bố trí xong thì buổi họp bắt đầu. Đặc biệt lần nầy, viên chức xã ấp được khuyến khích nêu các thắc mắc trực tiếp lên ông tỉnh trưởng. Các ty sở trách nhiệm được chỉ thị giải quyết ngay lúc đó. Buổi họp diễn tiến trên một giờ đồng hồ thì bế mạc và địa phương có nhã ý mời phái đoàn tỉnh bửa ăn nhẹ với cháo gà và cà phê. Trong đêm ngủ ấp, không có sự bắn phá, quấy nhiễu hay xâm nhập của Việt cộng.

        

 Bài viết có tính cách tường trình một công tác trong kế hoạch kiểm soát an ninh lãnh thổ của Tỉnh và Tiểu khu HẬU NGHĨA. Tỉnh HẬU NGHĨA nằm ngay vòng đai thủ đô SAIGÒN. Với địch, đây là căn cứ hoạt động của Thành ủy cộng sản SAIGÒN – GIA ĐỊNH cùng với mạng lưới giao liên, tiếp tế giữa hai miền đông và tây Nam phần. Thực hiện công tác ngủ ấp trong tình thế như vậy là một cố gắng vượt bực. May mắn thay, chưa lần nào phái đoàn ngủ ấp bị phục kích bị đánh úp. Chuyện đã gần năm mươi năm rồi mà lòng vẫn xao xuyến khi nhớ về HẬU NGHĨA. Làm sao quên được những người cùng chiến tuyến trên vùng đất nhiều cam go nầy. Người còn sống xin thắp nén hương lòng tưởng nhớ các chiến hữu đã hy sinh trong sứ mạng “Bảo Quốc – An Dân”.